Không thể tưởng tượng được mặt bằng cư trú thế kỷ X tại Hoa Lư lại thấp như vậy. Mặt nền lát gạch cung điện xưa được tìm thấy chìm sâu dưới lòng đất gần 2m và thấp hơn rất nhiều so với mặt nước sông hồ hiện tại ở Trường Yên. Chính vì vậy hầu như lúc nào cũng có nước chảy vào hố khảo cổ nền cung điện.
Đền Vua Đinh Tiên Hoàng là một di tích quan trọng thuộc vùng bảo vệ đặc biệt của quần thể di sản cố đô Hoa Lư. Đền toạ lạc ở xã Trường Yên, Hoa Lư, Ninh Bình. Vị trí của đền thuộc trung tâm thành Đông của kinh đô Hoa Lư xưa. Đây là nơi duy nhất ở Việt Nam thờ đồng thời Vua Đinh Tiên Hoàng, cha mẹ ông cùng các con trai và có bài vị thờ các tướng triều Đinh. Đền Vua Đinh cùng với đền Vua Lê được xếp hạng Top 100 công trình 100 tuổi nổi tiếng ở Việt Nam. Cũng như các di tích khác thuộc cố đô Hoa Lư, đền Vua Đinh nằm trong quần thể di sản thế giới Tràng An đã được UNESCO công nhận năm 2014.Long sàng trước nghi môn ngoạiLong sàng trước nghi môn ngoại đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng là hiện vật độc bản do triều đình phong kiến Lê - Trịnh chế tác với mục đích làm đồ tế khí dâng tại đền thờ. Hiện vật có niên đại đầu thế kỷ 17.Chiếc sập đá cổ được chế tác từ một tảng đá xanh nguyên khối, hình hộp chữ nhật, nặng khoảng 1,5 tấn (rộng 127cm, dài 187cm). Chân đế hơi choãi tạo dáng quỳ vững chãi (rộng 134cm, dài 196cm).Giữa long sàng trang trí hình rồng cuộn mang đầy đủ nét đặc trưng của rồng thời Lê - Trịnh. Thân rồng uốn kiểu yên ngựa, đầu to, bờm lớn ngược ra phía sau, miệng há to ngậm viên ngọc châu, răng nanh sắc nhọn, sừng hai chạc, đuôi rồng vuốt về phía sau uy nghi.Theo các nhà sử học, trong không gian thờ cúng của người Việt thường xuất hiện nhiều sập đá với bề mặt trơn, phẳng, duy nhất cặp sập đá trước nghi môn ngoại và trước bái đường đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng trang trí hoa văn rồng cuộn trên bề mặt, thể hiện sự uy quyền của bậc đế vương.Những chi tiết điêu khắc trên long sàng được nhân cách hóa lạ lẫm. Cả bốn chi của rồng thay vì tạo hình chân móng vuốt chim ưng như truyền thống thì các nghệ nhân lại tạc hình cánh tay người nhỏ nhắn, thon dài vẻ nữ tính. Hai bàn tay ở vị trí chi trước nắm chặt sừng và bờm rồng; ở chi sau, một cánh tay thon mềm vít râu rồng, tay còn lại xòe ngón đạp chơi vơi trên không trung. Thân rồng cũng ở tư thế đang vặn mình, ngửa bụng lên trời.Cách tạo tác chi rồng trên long sàng thành bàn tay vũ nữ mềm mại được đánh giá là hiếm có trong lịch sử mỹ thuật truyền thống Việt Nam, thể hiện sự phá cách mạnh mẽ trong trí tưởng tượng của nghệ nhân điêu khắc xưa.Một điểm nhấn đặc biệt là hình sư tử được chạm khắc sắc nét giữa hai chi sau của rồng. Hình ảnh sư tử trên long sàng trước nghi môn ngoại được cho là lần đầu tiên và duy nhất trong nghệ thuật Đại Việt đã đến gần nhất với đặc điểm tự nhiên của loài vật này. Sư tử có bờm dày, ức nở, bụng thon, dáng vẻ uy phong, nhưng không hung tợn, chân trước giơ lên như muốn đỡ lấy chân rồng.Bốn chân của long sàng được tạo tác với hình dạng quỷ dạ xoa dữ tợn. Sự hiện diện của những ác quỷ trên ngai bệ thể hiện sự thần bí và mang ý nghĩa nhắc nhở về địa vị, quyền lực trong chốn linh thiêng, thờ tự.
Nơi tò mò, thú vị để xem căn cứ của cung điện.